Kimola’dan Türkiye Podcast Tüketicileri ve Podcast Dünyası Araştırması

podcast
/ˈpɒdkɑːst/

Podcasting, çoğunlukla dizi hâlindeki dijital medya ürünlerinin, internet üzerinden -genellikle feed yoluyla- bilgisayar ve taşınabilir cihazlara indirilebilecek şekilde yayınlanması. 

Podcast bilinirliği ve dinlenme istatistikleri, git gide artan eski-yeni bir mecra. Podcast içerik türü olarak aslında eski bir içerik, hiçbir görsel olmaksızın tüm içerik ses aracılığı ile alıcılara ulaşıyor – tıpkı radyo gibi. Aynı zamanda yeni, çünkü kayıtlar hem çeşitli platformlarda hem de yayıncıların kendi web sitelerinde dinleyicilerin istediği zaman açıp dinleyebilmesi için depolanıyor; da 10 yıllık bir mazisi var. Bugün bu teknolojiyi anlamak çok kolay ama, 1970’lerde on binlerce insanın ‘‘Yahu şu radyonun bir yere kaydedileni olsa da biz de açıp istediğimizde istediğimiz yayını dinlesek’’ dediğine yemin edebiliriz ama kanıtlayamayız. 

Türkiye Podcast Dinleme Alışkanlıkları Araştırması

Kimola olarak,  podcast dinleyicilerinin podcastler hakkında neler düşündüklerini ve dinleme davranışlarını, bir katılımcıya bile soru sormadan, sosyal araştırma metodolojimizi kullanarak araştırdık. Bu araştırmada; üç ana adımı izledik;

1- Dijital Mecralarda Son 1 Yılda “Podcast” ile Alakalı Yorumların Sınıflandırması ve Analizi

Bu adımda,  dijital mecralarda podcastler hakkında yapılan yorumları analiz ettik. Kimola Analytics ürünümüzü kullanarak, dijital dünyada yer alan, Mart 2020’den Mart 2021’e kadar bir yıllık periyotta içinde ‘‘podcast’’ ve konuyla ilgili kelimelerin geçtiği, yaklaşık 50.000 bin adet veriyi elde ettik. Verimizde sadece dinleyici yorumları kalacak şekilde gerekli temizlikleri yaptıktan sonra, veriyi temsil eden bir rassal bir örneklem alıp bütün verileri tek tek işledik ve sınıflandırdık. Toplamda 8 ana kategoriden, 86 alt kategoriden oluşan araştırmamızda, 94 farklı sınıfta tüketici görüşü etiketlemesi yaptık. Çalışmamız sonucunda, dinleyicilerin motivasyonları, dinleme davranışları, algıları, podcast yayıncılarına önerileri, eleştirileri, podcast yayıncılarından beklentileri ve sevdikleri podcasti bitirip, tüketme ve yeni bölümsüz kalma endişeleri gibi kategoriler altında verilerimizi inceledik. 

Hedef kitlenizin tüketim motivasyonlarını, alışkanlıklarını, ihtiyaçlarını anlamak isterseniz, Kimola  ekibi ile şu linkten iletişime geçebilirsiniz.

2- Podcast Dinleyicilerinin Profilinin Analizi

Podcast dinleyicilerinin ihtiyaçlarını, motivasyonlarını ve tüketim alışkanlıklarını anladıktan sonra, sosyal araştırmanın ikinci adımına geçtik. Derdini, ihtiyacını, motivasyonunu anladığımız podcast dinleyicilerinin medya tüketim alışkanlıklarından ilgi alanlarına, müzik zevklerinden izledikleri TV yayınlarına ve hatta fenomen, marka ve ünlü yakınlıklarına kadar yaşam stillerini 8 farklı başlıkta incelediğimiz analizimizi hazırladık. 

Profilleme ve Yaşam Stili Analizi Teknolojimiz Hakkında:

Kimola Analytics’in “takipçi analizi” ve belirlediğiniz “hedef kitlenin analizi” olarak kullanılabilen bu özelliği, Türkiye’deki en geniş profil analizi özelliklerine sahip. 188 farklı ilgi alanı üzerinden tüketicilerin müzik zevkini, hangi spor dalları ile ilgilendiğine dair detayları, hatta en sevdiği rap müzisyenlerini bile ölçümleyebiliyor. Yine bu özelliği kullanarak kitlenizin en çok etkileşime girdiği markaları ve marka sektörlerini, sektör özelindeki marka kırılımlarını, hatta etkileşime girdikleri fenomenlerden “sadece kadın/erkek olanları” filtrelemek, etkileşime girdikleri TV Yayınlarını görmek ve türüne göre TV yayınları kırarak görüntülemek mümkün. . Toplamda 9 farklı başlıkta ele alınan yaşam stili verilerine, platform üzerinden siz de canlı olarak ulaşabiliyorsunuz. Hedef kitlenizi ya da takipçilerinizi derinlemesine analiz edip, medya satın alma planına destek olan hazırlanabilen, kitlenizin hangi sosyal sorumluluk konularına ilgi duyduğunu dahi öğrenebileceğiniz bu özelliğimiz hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz; şu linkten formumuzu doldurabilirsiniz.

3- 180 adet Podcast Yayınının Ana Konu Kategorileri, Alt Konu Kategorileri, Host Sayısı, Host Cinsiyetleri, Yayın Süresi ve Dinlenme Sayılarının Karşılaştırmalı Analizi

Dinleyicilerin motivasyonları, tercihleri, algılarını gibi faktörlerini inceledikten sonra, podcast dinleme alışkanlıkları konusunu daha derin kazmaya karar verdik. Bunun için dinleyicilerin dinleme davranışlarını, dinlenme istatistikleri ile birlikte analiz etme yoluna gittik. Kimola’nın Podfresh için yürüttüğü çalışmada Podfresh bünyesindeki 180 podcast yayınının tamamın ele alınarak dinlenme istatistikleri başta olmak üzere çeşitli metrikleri incelendi. Dinlenme istatistiklerinin yanı sıra;

• Podcastlerin bölüm sayıları

• Podcastlerin yayın sıklığı

• Podcastlerin ana konuları ve alt konuları

• Host sayıları

• Hostların cinsiyet dağılımı

• Yayınlarda giriş müziği olup olmaması

• Tanıtım bölümü olup olmaması gibi değişkenler toplanıp, analiz edildi.
  
  

Tüm bu değişkenlerin, podcastlerin dinlenme sayıları ve birbirleri ile ilişkisi incelendi.

Toplamda 90+ slayttan oluşan araştırma raporumuzun bir kaç çıktısından bahsedecek olursak:

Podcast Dinleme Motivasyonlarında Kişisel Gelişim Ön Planda. 

Podcastler hakkında tüketicilerin neler konuştuğunu analiz ettiğimiz çalışmamızda, insanların podcast dinleme motivasyonlarına da odaklandığımızdan bahsetmiştik. Tüketiciler, hangi amaçla podcast dinlediğinden sıklıkla bahsediyorlar. Bu motivasyonları incelediğimizde 21 farklı nedenle insanların podcast dinlediğine ulaştık. Motivasyonlar içinden en öne çıkanı ise, kişisel gelişim. Podcast dinleme motivasyonlarını belirten tüketicilerin %24’ü, podcastleri kişisel gelişim amaçlı dinlediğini belirtmekte. Kişisel gelişim amaçlı podcast dinlediğini belirten her 10 kişiden 3’ü, yabancı dilini geliştirmek için podcast dinliyor.

Podcast Dinlenme Grafiği: Podcastler Çok Değerlenecek (Yatırım Tavsiyesi Değildir)

Podcastler sürekli artan bir dinlenme grafiğine sahip. 2020’nin son çeyreğinin başından, 2021’in ilk çeyreğinin sonuna kadar dinlenmeler her ay ortalama %33 artış gösteriyor. Podcast dinleyicileri podcastlere en çok hafta sonu ilgi gösteriyor; fakat Cumartesi ve Pazar arasında anlamlı bir farklılık yok. Günün akşam saatleri, podcast dinleme davranışında zirve noktasına ulaşıyor. En az dinlenen dilim olan sabah 05:00 - 06:00 arasında bile, en çok dinlenen dilimin yaklaşık dörtte bir kadar dinleniyor. 

Türkiye Podcast Dinleyicilerinin Profili

Podcast dinleyicilerinin, podcast hakkında neler düşündüğünü öğrenmiştik. Hangi podcast yayınlarının hangi konuda, ne sıklıkla, kaç dakika yayın yaptığı bilgisine de ulaşmıştık. Fakat hala yanıtlanması gereken çok önemli bir soru vardı: Kimdi bu podcast dinleyicileri? Bunun için de son bir yıl içerisinde podcast dinlediğini belirten insanların demografik bilgilerinin yanı sıra, dijital ayak izlerinden ilgi alanlarını, takip ettikleri TV programlarını, haber kanallarını; etkileşime geçtikleri markaları, fenomen ve ünlüleri, Kimola Analytics’in Kitle Yaşam Stili Analizi özelliği tarafından analiz edildi. Böylece; podcast dinleyicilerinin demografilerinden, müzik zevklerine, ilgi alanlarına ve hatta marka yakınlıklarına kadar yaşam stillerini çok yakından tanıma fırsatı elde ettik.

Podcast Dinleyicilerini Profilledik: Uzaklarda Arama Çünkü Sen İçimdesin

Sosyal medyada podcast dinlediğini belirten ve podcast yayınları hakkında konuşan, yani podcast dinleyicisi olduğunu bildiğimiz, rassal örnekleme ile seçilen 1.165 dinleyicinin demografisini incelediğimizde, dinleyicilerin cinsiyet bakımından %52 Kadın, %48 erkek olarak dağıldığını görüyoruz. İki cinsiyetin podcast dinleme bakımından farkı olmadığı sonucuna ulaşmak çok kolay. Fakat ülkemizdeki internet kullanıcılarının çoğunluğunun erkek olduğu göz önünde bulundurularak, kadınların podcastlere daha ilgili olduğu sonucuna varmak yanlış olmaz.


Podcast dinleyicileri, dijital dünyanın yerlileri desek yeridir. Toplumun pek çoğu gibi podcast dinleyen insanların da dijital dünyada en çok etkileşime girdiği içerik türü “Mizah” kategorisindeki içerikler. Ne tür bir mizah anlayışı olduğunu incelediğimizde ise, bu kitlenin ironi seven bir kitle olduğunu görüyoruz. Mizahın yanı sıra, podcast severler sanatla da yakından ilgili. Araştırmaya erişebilen markalar, ara yüzümüzden Podcast Dinleyicileri kitlesinin verisini de inceleme imkanına sahip oluyor.

Podcast dinleyicilerinin haber mecraları tüketimine baktığımızda ise çoğunlukla alternatif yayınlar ve mecralar gözümüze çarpıyor.  Etkileşime girilen bütün haber mecraları üzerinden yapılan ölçümlemeye göre de haber yayınlarında “Kültür ve Sanat” kategorisi, ilgi alanlarında olduğu gibi burada da 2. sırada.

Podcast dinleyenlerin profilini incelediğimiz araştırmamızın bu kısmında, aşağıdaki başlıklar yer alıyor; 

• Podcast dinleyicilerinin yaş ve cinsiyet oranları

• Podcast dinleyicilerinin 25 ilgi alanı ve ilgi alanı kırılımları (Örneğin “Spor” ilgi alanında en çok hangi sporla ilgileniyorlar, müzik zevkleri kırılımı nasıl, sanat alanında neye önem veriyorlar?)

• Podcast Dinleyicilerinin Marka Yakınlıkları

• Podcast Dinleyicilerinin Sektör Bazında Yakınlıkları

• Podcast Dinleyicilerinin TV Yayınları ve Yayın Türü Yakınlıkları

• Podcast Dinleyicilerinin Fenomen ve Fenomen Kategorisi Türü Yakınlıkları

• Podcast Dinleyicilerinin Ünlü ve Ünlü Kategorisi Türü Yakınlıkları

• Podcast Dinleyicilerinin Siyasi Parti Yakınlıkları

Hem farkındalık, hem de dinlenme bakımından Türkiye’de podcast istikrarlı bir yükseliş gösteriyor fakat yine de bilinirlik anlamında gidecek yolu var diyebiliriz. IPSOS’un çalışmasına göre Türkiye’deki bilinirliği %11 seviyesinde. Edison Research’ün araştırmasına göre ise ABD’deki bilinirlik %78 seviyesinde. Türkiye’de podcast’in ne olduğunu bilip de dinlemeyenlerin sayısı, dinleyenlerin sayısının 3 katından fazla.

Friedrich Ebert Stiftung sponsorluğunda  gerçekleştirdiğimiz, temel istatistiklerin yanı sıra, podcast dinleyicilerini ve podcast dinleme davranışını analiz ettiğimiz araştırmamıza erişim sağlamak için Podfresh ya da Kimola ile iletişime geçebilirsiniz.