Herkes Konuşuyordu Biz Araştırdık: NFT Dünyası

Non-Fungible Token (NFT)

/ˌnɑːn.fʌn.dʒɪ.bəl ˈtoʊ.kən/

• Dijital bir varlığın benzersiz olduğunu ve birbirinin yerine geçemeyeceğini onaylayan blok zinciri adı verilen  bir dijital defterde depolanan veri birimidir.

Pandeminin de etkisiyle sektörler dijital dönüşüm yarışına hızlı bir geçiş yaptılar. Kültür ve sanat dünyası da bu değişime adapte olmuş görünüyor. Özellikle; 2017 yılında hayatımıza giren ve son yılların gözde merak konusu NFT, dijital sanat anlayışına tam anlamıyla farklı bir soluk getirdi. Dijital ortamda depolanabilen her türlü sesli, yazılı ve görsel içerik NFT formatına dönüştürülebiliyor.

Hal böyleyken, dikkat çekici ve gündemde olan konuları araştırmaya hevesli Kimola Ekibi olarak, NFT kitlesi üzerine yaptığımız araştırmamızı takdim ediyorum. 

Nasıl Bir Yol İzledik?

Kimola’nın staj ekibi olarak İçgörü ekibinin yönlendirme ve destekleri ile 2022 yılının Mart ayında Twitter üzerinden çeşitli anahtar sözcükler kullanarak NFT hakkında öne çıkan anahtar kelimelerin (kavramlar, pazar yerileri, jargonlar, vb) geçtiği 14.316 veri elde ettik. Ardından büyük verinin içinde yer alan kullanılabilir bilgiye erişebilmek için ilgisiz verileri eleyerek ham 1.500 veriyi, platformlar hakkındaki konuşmalardan sanatın kavramsal olarak ele alındığı tartışmalara geniş bir spekturumdaki verilerimizi tüm konuları kapsayacak 8 ana başlıkta sınıflandırdık. Bu noktada her ana kategorinin de kendi alt kategorileri olduğunu söylememiz gerekir.

NFT Kitlesi Ne Konuşuyor?

Analizi yapılan içeriklerde, en öne çıkan ana kategori neredeyse her üç veriden biriyle “Platform” kategorisi. Bu kategori altındaki bahsedilmelerin ise %61’i yoğunlukla çekilişlerin olduğu reklam ve kampanyalar konusunda. Verilerin %27’si ise yeni çıkan platformların tanıtımı. Genel olarak NFT pazarı için çok dinamik bir pazar demek mümkün. Bir ay içerisinde NFT eserlerinizi sergilebileceğiniz veya yeni eserler alabileceğiniz yepyeni platformlar çıkıyor.

OpenSea, Super Rare ve Binance ise bu kategoride en çok bahsedilen platformlar olarak öne çıkıyor. Kısacası NFT işlerine girecekseniz bu üç platformu bilmek zorundasınız.

Etkileşim Desen Var

Birbirleriyle fikir alışverişi yapmayı ve etkileşimde bulunmayı seven kitlemizin “Komünite İletişimi” kategorisi altında 402 veri yer alıyor. Bu kategorinin yarısından fazlası günaydın, hal hatır sorma ve tebrik mesajlarında bulundukları sohbet konuşmaları.  Ayrıca kategorinin %38’i popüler ve geleceği parlak koleksiyonlar hakkında bilgilendirme içerikleri.

Herhangi bir NFT projesi, sanatçısı ya da platformu hakkında birbirlerinden bilgi almaktan çekinmeyen kitlemiz, birbirlerinin görüşlerini de oldukça önemsemekte. Öyle ki koleksiyonların geleceği ile ilgili öngörülerini ve NFT dünyasına ait bilgileri sıklıkla paylaşıyorlar. Ek olarak yeterli bilgi sahibi olmayan diğer kullanıcılar ile video içerik paylaşımları, Discord ve Twitter sohbet odalarında konuşmalar gerçekleşmekte. 

NFT Sanatçıları eserlerinin tanıtımı için de sıklıkla sosyal medyaya başvuruyor. Özellikle Twitter bu konuda ilk başvurulan kaynak. Son eserini çeşitli platformlarda yayına alan eser üreticileri sonrasında eseri hakkında duyuru ve iletişimlere başlıyor. Özellikle NFT Projesi olarak çıkan işlerde bu duyurular balı başına bir kampanya şeklinde birkaç gün veya daha fazlasını kapsayan geniş bir aralıkta.

NFT hakkındaki konuşmaların %18'i eserlerin paylaşıldığı içerikler. Bu içeriklerde genel olarak, NFT topluluklarındaki paydaşlardan yani eser üreticilerinden veya eser sahip alan kişilerden geliyor. Bu paylaşımların büyük çoğunlukları eserlerin estetik değerlerini ve anlamını öven içerikler. 

“Yatırım” kategorisinde ise tavsiye alma eğilimi gösteren kullanıcılardan bahsetmek mümkün. Öyle ki konuşmaların yarısından fazlasını (%52) tavsiye içerikli paylaşımlar alıyor. NFT borsası, hangi projenin değerinin yükseleceği ve likidite güncellemeleri hakkındaki konuşmalar sıklıkla tavsiye olarak yer almakta. Bununla beraber kar/zarar durumlarından bahseden %27, NFT hakkındaki önyargı ve bilgi eksikliğinden dolayı bir bariyere sahip olan kullanıcılar ise %21’lik bir paya sahip.

Popüler başlıklarımızın yanı sıra öne çıkan diğer başlıklar ve içerikleri ise şu şekilde; “Haber” ana başlığında, NFT eserleri hakkında paylaşılan farklı temalardaki güncel haberler yer almakta. 114 paylaşımdan oluşan bu kategori tüm kategorilerin %8’ini kapsamakta. Farklı sektörlerdeki anlaşma haberleri ise en çok bahsedilen temalardan biri. Diğer temalar incelendiğinde de markaların ödeme haberleri, kullanıcı odaklı haberler, yeni proje haberleri, güncellenmiş proje haberleri yer alıyor. 5 farklı temaya uymayan haberler ise diğer başlığı altında konumlandırıldı.

Haber ana başlığını takiben, 64 kullanıcı paylaşımlarında mizahi ögelere yer vermekte. Özellikle NFT kavramının net bir Türkçe karşılığının olmamasının yarattığı kafa karışıklığı ve NFT kavramının tam olarak anlaşılmaması; kelime şakaları olarak karşımıza çıkmakta. Ek olarak, komik görseller ile yapılan şakalar da bu kitlenin konuştuğu konular arasında.

“Nft ne ya? Need for speed yeni oyun mu”

“Eleştiri” ve “Sanatçı” ana başlıkları ise NFT kitlesinin konuştuğu popüler olmayan diğer temaları oluşturmuştur. Eleştiri temasında platform, üretici ve ürün odaklı içerikler bulunuyor. Eleştirili temalı paylaşımlar incelediğinde ise en çok üretici eleştirisinin yapıldığı görülmekte. Öyle ki üretici eleştirileri, eleştiri başlığında %62’lik büyük bir paya sahip. Bilgilendirme odaklı sanatçı temasında ise ünlü sanatçıların NFT koleksiyonlarının hikayesini, kültürel değerini ve sanatçının kariyeri hakkındaki spekülasyonları önlemek için sık sık paylaşım yapılmakta.

NFT dünyasına dair yaptığımız araştırmanın sonuna gelirken, araştırmanın önemli çıktılarını toparlayacak olursak;

• NFT kitlesinin çekilişleri sevdiği ve oldukça fazla etkileşim aldığı görülmekte. NFT dünyasına çekilişler sayesinde adım atmak isteyen kişilerin çekilişlere ilgisinden de söz etmek mümkün.
• NFT kitlesi sanatın dijitalleşmesi konusunda oldukça memnun.
• NFT üreticileri koleksiyonların daha fazla kişi tarafından ilgi görmesi ve sanatçıların daha fazla kişiye duyurulması için birbirlerine destek olmakta.
• NFT borsası ve likidite güncellemeleri hakkındaki konuşmalar sıklıkla yatırım tavsiyesi olarak yer almakta. Bu yönüyle NFT eserler sadece bir sanat eseri değil bir yatırım enstrümanı olarak değerlendiriliyor.
• NFT'nin saçmalık olduğunu ve dijital bir nesnenin gerçek yaşamda karşılığı olmadığını konuşan geleneksel bakış açısına sahip kişiler de sosyal medyada çeşitli argümanlarını sık sık dile getiriyorlar.
• Kullanıcıların kaliteli içerik üretiminden çok satış temasına odaklanması da kitleyi pek memnun etmiyor.

NFT, son yıllarda sosyal medyada ve haber içeriklerinde sıklıkla karşımıza çıkıyor. Biz de bu sebeple Kimola’daki stajımızda, staj bitirme projesi olarak NFT kitlesini yakın mercek altına almayı amaçladık.

Sınıflandırılıp analiz edilen 1500 verinin ardından NFT kitlesini özetlemek gerekirse; mevcut kullanımda olan ve yeni çıkan platformlarıyla, NFT komünitesinin sürekli birbiri ile bulundukları faydalı etkileşimlerle, eserlere duydukları ilgi ve duygu durumlarıyla son olarak da yatırım konusundaki yaklaşımları ile popüler başlıklarımızı süslediler.

Ee tabii bir grup tüketici de şaka yapmayı ve eleştiride bulunmayı da ihmal etmiyor. Kaliteli platformların, ilgili ve bilgili bir komünitenin, sanat değeri yüksek içeriklerinin ve yatırım yapmaya değer bulunan koleksiyonların kitlemiz tarafından oldukça fazla önemsendiğini de belirtelim.

Araştırma Ekibi
Hacer Türkben
Buket Üren